Generacja Y na rynku pracy jeszcze do niedawna chyba większości z nas wydawała się tą najbardziej związane ze światem informatyki i nowych technologii. Ale nadchodzi nowe pokolenie, jeszcze bardziej zinformatyzowane, błyskawicznie chłonące wszelkie nowinki techniczne i dla której codzienne funkcjonowanie nie jest możliwe bez dostępu do Internetu – czyli generacja Z. Nie można zapomnieć także o pokoleniu X, któremu niełatwo pracować w rzeczywistości, do której nie zdążyli przywyknąć. Współpraca reprezentantów trzech różnych generacji na rynku pracy lub w jednej organizacji może być więc nie lada wyzwaniem. Zatem jak połączyć pokolenia na rynku pracy?
Można zaliczyć do niej osoby urodzone w latach 1965-1979. Dorastali w rzeczywistości, która nauczyła ich, że aby osiągnąć sukces należy podjąć wiele starań i niezbędne jest na tym polu zaangażowanie w pracę. Nie oczekiwali wszystkiego od zaraz. Zdawali sobie sprawę, że aby objąć wyższe stanowisko, konieczne było wspinanie się w hierarchii stanowisk.
Ludzie z pokolenia X wiedzieli, że kiedyś mimo wszystko zwierzchnicy otaczali większą ochroną prawną i socjalną swoich pracowników. Nauczyli się wówczas być lojalni względem swoich pracodawców i odpowiedzialni wobec powierzanych im obowiązków. Stąd charakteryzuje ich większe przywiązanie i szacunek do pracy. Znajduje to przełożenie w czasach obecnych, bo dziś także do swoich obowiązków w pracy podchodzą w sposób bardzo rzetelny, dlatego zostanie w pracy po godzinach, dla dobra firmy i danego projektu uznają za konieczne.
Osoby te są w swojej ocenie dość krytyczne. Zmiany na rynku pracy, w formie zmniejszającej się stabilizacji zatrudnienia, czy zawierania umów na czas określony wywołują u nich pewien niepokój, a niekiedy frustracje. Mają większe niż młodsi pracownicy trudności z adaptacją do obecnej sytuacji na rynku pracy. Są mniej aktywni i mniej mobilni oraz szukają stabilizacji na rynku pracy. Wykazują raczej pasywną postawę wobec zachodzących zmian.
Do pokolenia Y należą osoby urodzone po 1980 roku. Należą do nich osoby w dużej mierze z wyższym wykształceniem. Mają lepszy start w życiu niż pokolenie ich rodziców. Dlatego uważają, że pewne rzeczy przysługują im w udziale w sposób naturalny.
Są świadomi własnej wartości, z czym nie do końca radziła sobie generacja X. Z łatwością poruszają się w rzeczywistości online, choć ta płaszczyzna nie jest trwałym elementem ich życia, jak w przypadku pokolenia Z. Bardzo dobrze znają nowe technologie. Nastawieni są na sukces w pracy, stąd poniesienie porażek przyjmują niełatwo.
Mają konkretne wymagania w przypadku warunków pracy. Oprócz tego, jakie zadania mają do wykonania i sposób ich realizacji, chcą widzieć cel swoich działań, ich znaczenie i szerszy kontekst. Od pracodawców oczekują poczucia posiadania pewnego wpływu na działania firmy, w której pracują oraz indywidualnego podejścia wobec nich.
Bardzo ważna jest dla nich równowaga pomiędzy życiem zawodowym i osobistym. Dlatego nie będą za wszelką cenę, poświęcać dodatkowej liczby godzin pracy na rzecz firmy.
Nie są przywiązani do pracy tak, jak osoby generacji X i znacznie lepiej od nich przystosowują się do nadchodzących zmian na rynku pracy. Są bardziej elastyczni. Nietrudno zmieniać im pracę, dlatego nie wiążą swojej kariery zawodowej z jedną firmą na długi okres czasu. Można domniemywać, że stanowią pewnego rodzaju „wypośrodkowanie” pomiędzy osobami generacji X i Z, choć bliżej im do tej drugiej grupy.
Przyjmuje się, że pokolenie tworzą osoby urodzone po 1995 roku. Pokolenie Z ma najdłuższy i najbardziej intensywny kontakt z nowymi technologiami. Osoby te wychowywały się w otoczeniu nowoczesnych technologii, stąd świat wirtualny to wręcz część ich życia.
Z jednej strony może okazać się to dla nich problematyczne. Osoby należące do generacji Z przypisują zbyt dużą rolę wirtualnej rzeczywistości. W konsekwencji często skutkuje to odizolowaniem od realnego świata, szczególnie kontaktem twarzą w twarz z innymi ludźmi.
Codzienne funkcjonowanie w świecie online, nauczyło ich tego, że właściwie wszystkiego mogą się dowiedzieć „tu i teraz”, dlatego zawsze są nastawieni na szybkie wyszukiwanie informacji.
Jednak w temacie współczesnej elektroniki, obsługi programów, aplikacji, obecnie nie mają sobie równych. To wielki plus, który efektywnie będą mogli wykorzystać w pracy zawodowej.
Ich atutem na pewno jest także znajomość języków obcych. W dzisiejszych czasach zwłaszcza młode osoby nawiązują coraz więcej nowych kontaktów z wieloma ludźmi na całym świecie i to właśnie za pomocą globalnej sieci komputerowej. Młodzi chętnie biorą udział w zagranicznych wymianach i stażach.
Osoby generacji Z są otwarte na nowe doświadczenia, pewne siebie i przekonane o sile swoich możliwości. Wszystko to wraz z ciekawością świata i odważnym podejściem będzie skutkowało tym, że młodzi będą często zmieniać pracę, aby dostosować ją do swoich wymagań, aspiracji i rozwoju osobistego oraz ze względu na swoją mobilność i elastyczność, której też oczekują od innych. Nastawieni są na sformułowanie jasnych zasad pracy, konkretnych zadań do wykonania i celów do osiągnięcia oraz przedstawienia im wynikających z tego korzyści. W pracy spodziewają się partnerskiego podejścia. Eksperymentowe rozwiązania w pracy, nowe doświadczenia, a więc brak rutyny i częste zmiany to coś, co jest przedmiotem ich zainteresowania w sferze zawodowej.
Tzw. „Zetki” staną się zatem pewnym wyzwaniem dla menedżerów i specjalistów dziedziny Human Resources (HR), którzy będą musieli zmienić podejście do poszukiwania najlepszych pracowników i opracować metody, zatrzymania pracownika w firmie choć na kilka lat.
Osoby należące do pokolenia Z, szukają lub będą szukać pracy nie tylko w kraju, ale także zagranicą. W staraniu się o pracę, naturalne będą dla nich internetowe aplikacje, również w przypadku rozmowy kwalifikacyjnej, przeprowadzonej np. przez Skypa.
Takie osoby mogą świetnie sprawdzić się na stanowiskach opartych na pracy w Internecie, w mediach społecznościowych, w branży IT, public relations, jako projektanci stron internetowych, graficy komputerowi, internetowi dziennikarze, biotechnolodzy, czy informatycy. Przypuszcza się, że wiele osób będzie pracować, jako freelancer, czyli tzw. wolny strzelec.
Pokolenie Z dopiero rozpoczyna swoją „przygodę” z rynkiem pracy i na razie odbywa się to głównie w formie staży i praktyk. Zatem opisywanie tej generacji w kontekście pracowników, skłania się więc bardziej ku prognozom, aniżeli sprawdzonym w praktyce informacjom.
Cały rynek pracy kształtowany jest przez zmiany społeczne. Z kolei te wpływają na życie i działanie następujących po sobie pokoleń.
Każda z generacji reprezentuje zatem różne podejście do życiowych wyborów, rozwoju osobistego, rynku pracy, edukacji oraz do sfery prywatnej i publicznej.
Obecność trzech pokoleń na rynku pracy, często wiąże się z koniecznością ich współpracy w jednej firmie lub organizacji. Wtedy efektywna kooperacja pracowników nierzadko leży w kwestii umiejętności zarządzania menedżera danego przedsiębiorstwa.
Wydajność pracy osób należących do poszczególnych generacji, pracujących w jednej firmie, wymaga stosowania odmiennych względem nich metod i narzędzi wpływu oraz form motywowania. Bowiem skuteczny sposób mobilizacji osób generacji Y, niekoniecznie musi sprawdzić się w przypadku pracowników pokolenia X. Przykładem będzie pomysł wprowadzenia w firmie wewnętrznej platformy komunikacji, co jest świetnym i wygodnym rozwiązaniem dla młodych osób, zaś co najmniej dziwnym i lekceważącym drugiego człowieka dla starszego pracownika, który ceni tradycyjną formę komunikacji.
Wprowadzenie kategorii wiekowych w postaci pokoleń X, Y, Z, jest pomocne, aby lepiej przystosować oferty pracy i specyfikę danych stanowisk do potrzeb potencjalnych pracowników. Jednak należy też uwzględnić, że nie wszystkie osoby, należące do danej generacji, wpisują się w ustalony dla niej kanon cech. Firmy powinny analizować współczesne trendy na rynku pracy i obserwować zachodzące na nim i w społeczeństwie zmiany, aby stać się elastycznymi i móc dostosować się do wciąż przeobrażającego się świata.
Generacja X to lojalni i stabilni tradycjonaliści oraz doświadczeni pracownicy. Generacja Y to nastawiona na sukces, rozwój osobisty, o wiele bardziej elastyczna i bardzo dobrze orientująca się w zagadnieniach nowych technologii. Zaś osoby generacji X, powoli wkraczają na rynek pracy, mogąc wnieść do niego, coś jeszcze nowszego. Ich duża mobilność, zdolność szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków pracy, umiejętności językowe i łatwość szybkiej nauki obsługi urządzeń najnowszych technologii oraz przyswajania nowych informacji to coś, czego pracodawcy wielu firm potrzebują. Każde pokolenie ma więc wiele do zaoferowania na rynku pracy. Sęk w tym, aby umiejętnie wydobyć atuty każdej z grup, połączyć je w całość i zastosować z korzyścią dla wszystkich, aby możliwy był dialog międzypokoleniowy.
Karolina Kowalczyk
Używamy cookies